Ο Αγροτικός Σταφιδικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Σητείας ιδρύθηκε το 1927 από σουλτανινοπαραγωγούς με σκοπό την εκμετάλλευση της σταφίδας της περιοχής. Σταδιακά ωστόσο, η ζήτηση της σταφίδας μειώθηκε, με αποτέλεσμα τη δεκαετία του 1970, η παραγωγή να περιοριστεί στους 7.000 τόνους ετησίως. Έτσι, οι παραγωγοί στράφηκαν στην καλλιέργεια της ελιάς, αντικαθιστώντας τα αμπέλια τους με ελαιόδεντρα. Το 1976, ο Αγροτικός Σταφιδικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Σητείας ίδρυσε το εργοστάσιο επεξεργασίας ελαιολάδου και σήμερα αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους Συνεταιρισμούς στην Ελλάδα, διαδραματίζοντας σημαίνοντα ρόλο στην τοπική οικονομία και κοινωνία. Απαριθμεί 1.274 φυσικά μέλη, ενώ ο αριθμός των εξυπηρετούμενων ελαιοπαραγωγών φτάνει τους 1.500. Ως αναγνωρισμένη Οργάνωση Παραγωγών σήμερα απαριθμεί 463 μέλη τα οποία καλλιεργούν 9.988 στρέμματα με ελιές.
«Ο Συνεταιρισμός έχει ιδρυθεί το 1927 και αρχικά ασχολήθηκε με τη σουλτανίνα, τη σταφίδα, και υπήρχαν περίοδοι που πήγε πολύ καλά και πλησίασε τους 15.000 τόνους με μεγάλο εξαγωγικό ενδιαφέρον. Μετά το ’70 άρχισε να φθίνει και τότε αποφασίστηκε η δημιουργία του ελαιουργείου Σητείας, το 1976. Άρχισε σιγά – σιγά να ανεβαίνει, τελικά πέρασε από πολλά στάδια και σήμερα μπορούμε να πούμε ότι είναι σε πολύ καλή κατάσταση. Τα τελευταία χρόνια έχουμε καλό βηματισμό, αν και περάσαμε, πριν από την κρίση, οικονομικές δυσκολίες. Πήραμε τα μέτρα μας. Κατορθώσαμε σιγά – σιγά και είμαστε σε καλό επίπεδο», μας λέει ο Πρόεδρος της ΑΣΕΣ Σητείας, κ. Σταύρος Κολυδάκης.
Προϊόντα ΑΣΕΣ Σητείας
Ο Αγροτικός Σταφιδικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Σητείας εφαρμόζει ένα μοντέλο ποιοτικής γεωργικής παραγωγής με την στήριξη της επιστήμης, που αξιοποιεί τους καρπούς, χωρίς να βλάπτει το περιβάλλον και να βιάζει τη φύση.
Αποτέλεσμα της σύγχρονης ελαιοκομίας είναι η παραγωγή ελαιολάδου ΠΟΠ Σητεία Λασιθίου Κρήτης. Το ελαιόλαδο παράγεται με φυσικές διαδικασίες και εφαρμόζονται όλες οι διαδικασίες ποιότητας και ελέγχου και σε επίπεδο παραγωγών αλλά και στις εγκαταστάσεις του συνεταιρισμού ώστε το τελικό προϊόν να είναι ποιοτικό και χωρίς υπολείμματα φυτοφαρμάκων.
Οι πιστοποιήσεις ΑΣΕΣ Σητείας
Στον Αγροτικό Σταφιδικό Ελαιουργικό Συνεταιρισμό Σητείας δίνεται μεγάλη σημασία στην ολοκληρωμένη διαχείριση της γεωργικής παραγωγής καθώς εκεί στηρίζεται η ισόρροπη μέριμνα για το περιβάλλον αλλά και η ποιότητα των προϊόντων.
Έτσι ο Αγροτικός Σταφιδικός Ελαιουργικός Συνεταιρισμός Σητείας και οι παραγωγοί μέλη του έχουν πιστοποιηθεί σύμφωνα με τα παρακάτω πρότυπα:
– ISO 22000:2005 για την εφαρμογή Συστήματος Διαχείρισης Ασφάλειας Τροφίμων
– AGRO 2.1/2.2 για την εφαρμογή Συστήματος Ολοκληρωμένης Διαχείρισης στις καλλιέργειες της ελιάς.
Που στοχεύει το Πρόγραμμα Εργασίας
«Τα τελευταία 4-5 χρόνια έχουμε κάνει περίπου 1,5 εκατ. ευρώ επενδύσεις , ενώ παραλάβαμε τον Συνεταιρισμό με ένα μεγάλο χρέος. Συνεργαζόμαστε τώρα με επαγγελματίες που μας έχουν βοηθήσει με τη διαχείριση του ελαιολάδου, για να αναβαθμιστεί η ποιότητα. Με τη συνεργασία της foodstandard προσπαθούμε να πάρουμε και το τελευταίο ISO. Έχουμε εκσυγχρονίσει πολύ τις εγκαταστάσεις μας. Πιστεύω ότι εάν μας βοηθήσουν και οι καιρικές συνθήκες θα πιάσουμε τους στόχους μας, φέτος. Έχουμε κάνει μια αρκετά μεγάλη επένδυση. Θα ολοκληρώσουμε στο τέλος της χρονιάς περίπου το 50% της κοινής άλεσης», μας λέει ο Πρόεδρος της ΑΣΕΣ Σητείας, κ. Σταύρος Κολυδάκης.
Το πρόγραμμα της ΟΕΦ ΑΣΕΣ Σητείας περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων που αποτελεί ολοκληρωμένο σχέδιο για την βελτίωση της ποιότητας του παραγόμενου ελαιόλαδου. Δεδομένου ότι στην περιοχή παράγεται το φημισμένο ελαιόλαδο ΠΟΠ Σητεία Λασιθίου Κρήτης δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην ποιότητα του παραγόμενου προϊόντος και την τήρηση των προδιαγραφών που το καθιστούν προϊόν γεωγραφικής ένδειξης. Ένας από τους βασικούς σκοπούς του προγράμματος ΟΕΦ είναι ο συντονισμός και η ενίσχυση του έργου των ελαιοκαλλιεργητών μελών της.
Δραστηριότητες Προγράμματος
Η ΟΠ του Συνεταιρισμού αποτελείται από 460 μέλη τα οποία είναι πιστοποιημένοι παραγωγοί σύμφωνα με το εθνικό πρότυπο AGRO 2.1 & 2.2/3. Η ΟΕΦ δίνοντας μεγάλη σημασία στην παραγωγή ποιοτικού ελαιολάδου συνεχίζει την πιστοποίηση 460 από τα μέλη της για την τριετία 2015-2018. Βασική αρχή για την εφαρμογή της Ολοκληρωμένης Παραγωγής ελαιοκομικών προϊόντων είναι η πλήρης γνώση των ελαιοπαραγωγών σχετικά με τις αρχές και τους σκοπούς της.
Πραγματοποιείται κατάρτιση των ελαιοπαραγωγών σε θέματα που αφορούν στη διατήρηση του περιβάλλοντος των ελαιώνων, τη μελέτη του εδάφους και τη θρέψη των ελαιόδεντρων, την άρδευση και τη φυτοπροστασία. Επίσης, πραγματοποιούνται αναλύσεις εδάφους. νερού και καρπών, εσωτερικές επιθεωρήσεις στους παραγωγούς από τους υπεύθυνους γεωπόνους της ομάδας ολοκληρωμένης διαχείρισης και τέλος οι παραγωγοί προμηθεύονται με τα ειδικά τετράδια όπου συμπληρώνουν τις καλλιεργητικές τους φροντίδες, τη συγκομιδή και άλλα στοιχεία.
«Αξιοποιούμε τα Προγράμματα αγοράζοντας πάγιο εξοπλισμό με σκοπό την κοινή άλεση μέσω της οποίας ευελπιστούμε να έχουμε ένα καλύτερο αποτέλεσμα όσον αφορά στην ποιότητα και τη διάθεση του λαδιού, προς όφελος του Συνεταιρισμού, των παραγωγών και γενικά για το ίδιο το προϊόν. Μέσα από την Ομάδα υλοποιούμε την πιστοποίηση των μελών του προγράμματος ΟΕΦ σύμφωνα με το Agro 1,2, για να ακολουθούμε τους κανόνες της ολοκληρωμένης διαχείρισης, να έχουμε μια σωστή καλλιέργεια και το λάδι να είναι ποιοτικά καλύτερο», μας λέει ο Διευθυντής του ΑΣΕΣ Σητείας, κ. Μανώλης Καραμανωλάκης.
Oι παραγωγοί της ΟΕΦ ΑΣΕΣ Σητείας αναγνωρίζουν ολοένα και περισσότερο τη σημασία της διατήρησης του περιβάλλοντος. Έτσι προβλέπεται στο πρόγραμμα εργασίας της ΟΕΦ ΑΣΕΣ Σητείας η διεξαγωγή σεμιναρίων για την κατάρτιση των παραγωγών σε θέματα όπως:
- Μέτρα και τεχνικές για τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων κατά την καλλιέργεια
- Πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων
- Εξοικονόμηση νερού
- Μείωση, ανακύκλωση και αξιοποίηση υποπροϊόντων της καλλιέργειας (π.χ νέες τεχνικές κλαδέματος κλπ)
- Αξιοποίηση υποπροϊόντων επεξεργασίας ελιάς (π.χ κατσίγαρος και λύματα ελαιοτριβείου)
- Μείωση αγροχημικών μέσων και χρήση φυσικών πρακτικών
«Για τα προγράμματα ενδιαφέρθηκαν πολλοί παραγωγοί, ενώ ήταν κάτι το καινούργιο, περίπου 460 άτομα έχει η ομάδα παραγωγών μας, τα οποία ανταποκρίθηκαν σε πάρα πολύ καλό επίπεδο στις καταρτίσεις και τα σεμινάρια που κάναμε για να δώσουμε τις γνώσεις, που χρειάζονται στον παραγωγό. Κάθε παραγωγός όλο τον χρόνο της καλλιέργειας καταγράφει σε ένα δικό του προσωπικό τετράδιο όλη τη διαδικασία. Πότε θα λιπάνει, πότε θα καλλιεργήσει, πότε θα κλαδέψει. Τον πρώτο καιρό υπήρχαν κάποιες αντιδράσεις αλλά το πρόγραμμα πήγε και πάει πολύ καλά», σημειώνει ο κ. Κολυδάκης, Πρόεδρος του ΑΣΕΣ Σητείας.
«Οι παραγωγοί μέσω των αναλύσεων εδάφους, μέσω των σεμιναρίων που κάνει η εταιρεία foodstandard μαθαίνουν καλύτερα την καλλιέργεια, τη λίπανση, την άρδευση, ώστε να έχουμε προστασία και στο περιβάλλον και στην ίδια την παραγωγή», συμπληρώνει ο Διευθυντής του ΑΣΕΣ Σητείας, κ. Μανώλης Καραμανωλάκης.
Τα οφέλη από την εφαρμογή του Προγράμματος ΟΕΦ
«Σε πρακτικό επίπεδο μας έχει βοηθήσει το Πρόγραμμα να πάρουμε κάποια πάγια για το ελαιουργείο, να ολοκληρώσουμε το ISO, τις πιστοποιήσεις νερού. Στους παραγωγούς έχει δοθεί η δυνατότητα να κάνουν ανάλυση εδάφους. Πιστεύω ότι βοηθηθήκαμε σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό με καινούργια τεχνογνωσία. Αυτό θέλει δουλειά, για να το εμπεδώσει ο παραγωγός, να το καταλάβει, να αντιληφθεί ότι μεμονωμένα δεν μπορεί κανείς να κάνει τίποτα, πλέον», σημειώνει ο Πρόεδρος του ΑΣΕΣ.
Για να γίνει η κοινή άλεση εφικτή στο ελαιοτριβείο της ΟΕΦ χρειάζονται συγκεκριμένες επενδύσεις, οι οποίες όλες εξυπηρετούν συγκεκριμένη ανάγκη όπως η προμήθεια 2 σιλό ελαιοκάρπου όπου συλλέγεται ο καρπός που παραδίδουν οι παραγωγοί, κατά την διάρκεια της ημέρας.
Για την ικανοποίηση των στεγαστικών αναγκών του ελαιοτριβείου, την βελτίωση των υποδομών του και κατ’επέκταση την βελτίωση της ποιότητας του ελαιολάδου, απαιτούνται πολύ συγκεκριμένες βελτιώσεις ή προσθήκες. Τέτοια προσθήκη είναι η διαμόρφωση χώρου που αφορά την δημιουργία τσιμεντένιων πέδιλων, υποστηριγμάτων που θα εγκατασταθούν τα σιλό, οι ταινίες μεταφοράς, τα αποφυλλωτήρια και οι κοχλίες που εξυπηρετούν τα πρώτα στάδια της κοινής άλεσης
Όπως σε όλα τα τρόφιμα έτσι και στο ελαιόλαδο, η έννοια της ιχνηλασιμότητας συνδέεται με την ασφάλεια των παραγόμενων προϊόντων και τη δυνατότητα για ανάκληση των μη συμμορφούμενων προϊόντων, χωρίς να έχει κάποια σχέση με την ποιότητα του προϊόντος. Η πλήρης ιχνηλασιμότητα επιτυγχάνεται μέσω της τήρησης αρχείων και της καταγραφής αναλυτικών στοιχείων σε έντυπα ή ηλεκτρονικά στα διάφορα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας όπου φαίνεται ξεκάθαρα η πορεία του προϊόντος από το χωράφι μέχρι τον ενδιάμεσο ή τον τελικό καταναλωτή.
«Εμείς αποφασίσαμε από την αρχή να στηρίξουμε μια συλλογική προσπάθεια, με τη σκέψη ότι εάν δε σμίγαμε τις δυνάμεις μας δε θα τα καταφέρναμε. Προσπαθήσαμε με όλες τις δυνάμεις μας να φτιάξουμε το πρόγραμμα με τον καλύτερο τρόπο και όλα τα χρήματα που πήραμε τα έχουμε βάλει σε μηχανήματα και υποδομές. Δηλαδή σε μπετά και μηχανήματα, τα οποία παραγγέλνονται και συγκεντρώνονται σε μια ειδική αποθήκη για να γίνει η πλήρης εγκατάσταση. Φέτος αποφασίσαμε να δώσουμε και ελαιοδίχτυα σε παραγωγούς. Αλλά βασικά το πρόγραμμα έχει στηριχθεί στο ζήτημα της κοινής άλεσης για το καλύτερο όλων. Γιατί με την κοινή άλεση επιτυγχάνεις το μέγιστο της ποιοτικής παραγωγής του ελαιολάδου. Η πρώτη μας δουλειά είναι να βάλουμεόλες μας τις δυνάμεις, για να βγάλουμε ένα προϊόν ποιοτικό, αναβαθμισμένο και να έχουμε όφελος εμπορικό και οικονομικό», μας λέει ο Πρόεδρος του ΑΣΕΣ, κ. Κολυδάκης.